Jest "zielone światło": od 13. roku życia bez zgody rodzica do psychologa

• Senacka komisja zdrowia pozytywnie zaopiniowała w poniedziałek rano - bez poprawek - ustawę zakładającą, że pacjenci od 13. roku życia będą mogli korzystać z pomocy psychologa bez zgody opiekuna
• Chodzi o nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw, którą Sejm uchwalił 25 czerwca
• Co istotne, wizyta nastolatka bez zgody opiekuna będzie możliwa tylko "na NFZ". W przypadku prywatnych wizyt nie będzie takiej możliwości
• - To nie jest idealna ustawa, ale trzeba szybko zapewnić tę opiekę" - mówiła przewodnicząca komisji senator Beata Małecka-Libera
• Senatorowie zajmą się ustawą na posiedzeniu, które rozpoczyna się w środę 16 lipca br.

Senacka komisja zdrowia przyjęła w poniedziałek bez poprawek nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw.

Sejm uchwalił ją 25 czerwca, a została wniesiona jako projekt obywatelski przez posłów Koalicji Obywatelskiej. W pacach nad przygotowaniem ustawy wzięła udział m.in. obecna rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak oraz organizacje młodzieżowe.

Ustawa rozszerza prawa małoletnich pacjentów w dostępie do opieki psychiatrycznej. Umożliwia osobom w wieku 13 lat i starszym uzyskiwanie ambulatoryjnych świadczeń z zakresu psychiatrii bez zgody przedstawiciela ustawowego, choć z obowiązkiem powiadomienia rodziców lub opiekunów (w ciągu siedmiu dni od wizyty) - chyba, że zagraża to dobru pacjenta.

"Pacjent małoletni, który ukończył 13 lat, ma prawo do uzyskania, bez zgody przedstawiciela ustawowego, świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej realizowanych w warunkach ambulatoryjnych, z wyłączeniem porad lekarskich, w ramach świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych" - brzmi zapis w ustawie.

Wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz podkreślał, że świat się zmienia, a młodzież świat podwórkowy zmieniła na świat cyberprzestrzeni, a dodatkowo u nastolatków dochodzi mieszanka hormonalna, co powoduje różne problemy z zakresu zdrowia psychicznego. Dodatkowo rodzice nie zawsze nadążają za tymi zmianami i problemami i nie zawsze mają odwagę do rozmowy. Stąd ustawa, która umożliwia wizytę u psychologa bez zgody rodzica.

- Ta ustawa jest pewnym kompromisem, który wynika z naszej wiedzy o tym, że proces zdrowienia powinien odbywać się przy udziale opiekunów i rodziców - mówiła z kolei posłanka Marta Golbik, która koordynowała prace nad ustawą w Sejmie.

Jak podkreśliła, mimo różnych uwag, nalezy pamiętać, że ustawa będzie dotyczyła bardzo niewielu osób, ponieważ większość młodych osób dostaje wsparcie ze strony rodziców i ta ustawa wtedy nie jest do niczego potrzebna. Ustawa zaś dotyczy sytuacji, w której młody człowiek czuje, że ma bardzo poważne problemy, a jednak do specjalisty udać się nie może, bo nie ma na to zgody rodzica.

Prosiła o szybkie przyjęcie ustawy i zapowiedziała, że podczas prac nad ustawą o zawodzie psychologa oraz zawodzie psychoterapeuty możliwe będzie ewentualne wprowadzenie do tej ustawy zmian wynikających ze zgłaszanych teraz do niej uwag.

Miłosz Kozikowski z Rady Młodzieżowej przy Parlamentarnym Zespole ds. Młodzieży podkreślił, że wsparcie psychologiczne dla młodego pokolenia "nie jest luksusem, ale realizacją potrzeby pierwszego rzędu".

Jak mówił, młodzi ludzi czują się przeciążeni brutalizacją, przemocą i bodźcami, których jest coraz więcej, stąd potrzeba wsparcia. Jako dobry trend ocenił to, aby dobrych usług udzielali specjaliści. Podkreślał, że psycholog jest najlepiej przygotowany, aby rozstrzygać wątpliwości etyczne czy dotyczące zdrowia psychicznego.

- Ten kompromis, który tu powstał jest duży (...) ale nie jest to przeszkodą, aby takie wsparcie psychologiczne zaistniało - mówił. Dodał, że czasem powierzanie pewnych informacji rodzicowi jest trudne lub niemożliwe z powodu obawy przed reakcją rodziców, gdy relacja nie pozwala na zaufanie.

- Bez tego wsparcia my jesteśmy w wielu miejscach zostawieni sami sobie, dlatego to coś co jest dla nas konieczne - wskazywał.

W ramach nowelizacji przewidziano, że skorzystanie z pomocy psychologa przez nastolatka bez zgody rodzica będzie możliwe jedynie w gabinetach, które mają podpisane umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Nastolatek otrzyma informacje o zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego.

Nastolatek będzie zobowiązany, aby podać swoje dane osobowe i okazać dokument potwierdzający tożsamość.

Ponadto nowelizacja precyzuje również zasady informowania pacjentów, w tym małoletnich, o ich stanie zdrowia oraz wprowadza wymóg zgody sądu opiekuńczego w przypadku rozbieżności zdań między małoletnim (od 16. roku życia), a jego przedstawicielem ustawowym co do leczenia.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.